Historijat suda

Zakonom o redovnim sudovima SR BiH („Službeni list SR BiH“ broj 31/74), koji je stupio na snagu 08.01.1975. godine, a počeo se primjenjivati 01.07.1975. godine, osnovan je Okružni sud u Zenici. Ovim zakonom je propisano da sudije bira i razrješava skupština odgovarajuće društveno- političke zajednice, a mandat sudija trajao je osam godina uz mogućnost ponovnog reizbora. Sudovi su bili organizirani kao opštinski sudovi, okružni sudovi, okružni privredni sudovi, Viši privredni sud u Sarajevu, Upravni sud Bosne i Hercegovine i Vrhovni sud Bosne i Hercegovine. Okružni sud se osniva za područje dva ili više opštinskih sudova, pa je, s tim u vezi, Okružni sud u Zenici osnovan za područja opštinskih sudova u Bugojnu, Kaknju, Travniku, Zavidovićima i Zenici, a opštinski sudovi su bili osnovani za područje jedne ili više općina i to:

-          Opštinski sud u Bugojnu za područja opština u Bugojnu, Donjem Vakufu, Gornjem Vakufu i Kupresu;

-          Opštinski sud u Kaknju za područje opštine Kakanj;

-          Opštinski sud u Travniku za područja opština Novi Travnik, Travnik i Vitez;

-          Opštinski sud u Zavidovićima za područje opština Zavidovići i Žepče i

-          Opštinski sud u Zenici za područje opština Busovača i Zenica.

Temeljem ovog zakona, svi okružni sudovi, pa tako i Okružni sud u Zenici bili su nadležni da:

1)      u prvom stepenu sude:

a)      za krivična djela za koja je zakonom predviđena kazna strogog zatvora preko deset godina ili smrtna kazna;

b)      za krivična djela predviđena u članu 105a st 4, 116 st 1, 117 st 4, 118 st 4, 129a, 130, 131 st 2, 174, 175, 176, 208 st 3, 212 st 1 i 5, 212a st 1, 213b st 2, 222 st 1, 233 st 2, 272b st 1 i 3, 273 st 1 i 5 i 315 Krivičnog zakonika;

c)      za krivična djela za koja je posebnim zakonom određena nadležnost okružnog suda;

d)      sporove o utvrđivanju ili osporavanju očinstva;

e)      sporove iz autorskog prava, kao i sporove koji se odnose na zaštitu ili upotrebu i zaštitu pronalazaka, uzoraka, modela ili žigova ili prava na upotrebu firme ako zakonom nije određena nadležnost drugog suda;

2)      da sprovode istragu za krivična djela iz svoje nadležnosti;

3)      da odlučuju o žalbama protiv odluka opštinskih sudova;

4)      da odlučuju o žalbama protiv rješenja istražnog sudije okružnog suda;

5)      da rješavaju sukobe nadležnosti između opštinskih sudova sa svog područja i

6)      da vrše i druge poslove određene zakonom.

Donošenjem Zakona o redovnim sudovima SRBiH („Službeni list SR BiH“ broj 19/86), koji je stupio na snagu 06.06.1986., a počeo se primjenjivati 01.01.1987. godine, Okružni sud u Zenici, preimenovan je u Viši sud u Zenici sa neizmijenjenom mjesnom nadležnošću. Opštinski sudovi su postali osnovni sudovi, a postojao je i Vrhovni sud Bosne i Hercegovine.

Stvarna nadležnost ovog suda značajno je promijenjena, pa su na osnovu člana 38 ovog Zakona, viši sudovi bili nadležni da:

1)       u prvom stepenu sude:

a)      za krivična djela za koja je zakonom predviđena kazna zatvora preko deset godina ili smrtna kazna;

b)      za krivična djela iz člana 133 st 1 i 4, 134 st 1, 161, 163, 164 i člana 241 st 1, 4 i 5 Krivičnog zakona Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije („Službeni list SFRJ“ broj 44/76 i 34/84);

c)      za krivična djela za koja je posebnim zakonom određena nadležnost višeg suda;

d)      sporove iz autorskog prava, kao i sporove koji se odnose na zaštitu ili upotrebu i zaštitu pronalazaka, uzoraka, modela ili žigova, o pravu na upotrebu i zaštitu firme, kao i sporove iz nelojalne konkurencije i monopolističkih sporazuma;

e)      u sporovima u kojima su obje stranke društveno- političke zajednice, organizacije udruženog rada, samoupravne interesne zajednice i druge samoupravne organizacije i zajednice, kao i kad u tim sporovima, pored ovih lica, učestvuju kao suparničari iz člana 196 st 1 tačka 1 Zakona o parničnom postupku i druga fizička ili pravna lica, ako se radi o sporu iz nadležnosti vijeća;

f)       u sporovima u kojima je jedna stranka društveno- politička zajednica, organizacija udruženog rada, samoupravna interesna zajednica i druga samoupravna organizacija i zajednica, a druga stranka inostrano pravno ili fizičko lice, kao i kad u tim sporovima, pored ovih lica, učestvuju kao suparničari iz člana 196 st 1 tačka 1 Zakona o parničnom postupku i druga fizička ili pravna lica, ako se radi o sporu iz nadležnosti vijeća i ako saveznim zakonom nije drugačije određeno;

g)      u sporovima koji se odnose na brodove i na plovidbu na moru i na unutrašnjim vodama, kao i u sporovima na koje se primjenjuje plovidbeno pravo (plovidbeni sporovi), osim sporova u prevozu putnika;

h)      da rješavaju sporove koji nastanu u toku i povodom izvršenja odluka koje je donio viši sud u sporovima iz podtački e) i f), kao i sporove koji nastanu u toku i povodom sprovođenja postupka prinudnog poravnanja, stečaja i redovne likvidacije organizacija udruženog rada;

i)       privredne prestupe;

j)       po tužbama iz osnova nezakonite radnje kojom se narušava jedinstvo jugoslavenskog tržišta u oblasti prometa robe i usluga;

2)      upravno- računske sporove, osim sporova za koje je nadležan Savezni sud;

3)      da sprovode istragu, pojedine istražne radnje kao i pripremni postupak prema maloljetnicima za krivična djela iz svoje nadležnosti;

4)      da odlučuju o žalbama protiv odluka osnovnih sudova;

5)      da odlučuju o žalbama protiv rješenja istražnog sudije višeg suda;

6)      da rješavaju sukobe o mjesnoj nadležnosti između osnovnih sudova sa svog područja;

7)      da odlučuju o prijedlogu javnog tužioca da se zabrani rasturanje štampanih stvari;

8)      da odlučuju o prenošenju mjesne nadležnosti sa jednog osnovnog suda na drugi osnovni sud na svom području;

9)      da sprovode postuapk u vezi sa molbama za pružanje međunarodne krivično- pravne pomoći za izdavanje okrivljenih ili osuđenih stranaca;

10)  da odlučuju o molbama osuđenih za brisanje osude na osnovu sudske odluke i o molbama osuđenih za prestanak mjere bezbijednosti odnosno za prestanak pravne posljedice osude;

11)  da rješavaju o priznavanju odluka stranih sudova, stranih trgovačkih sudova i stranih arbitraža;

12)  da sprovode postupak redovne likvidacije, prinudnog poravnanja i stečaja;

13)  da odlučuju o zakonitosti konačnih upravnih akata u upravnom sporu za koje nije određena nadležnost drugog suda i to prema sjedištu prvostepenog organa, organizacije ili zajednice kao i o zahtjevu za zaštitu slobode i prava utvrđenih ustavom, ako su takve slobode i prava povrijeđeni konačnim pojedinačnim aktom ili radnjom službenog lica u organizaciji udruženog rada ili drugoj samoupravnoj organizaciji ili zajednici, kad za zaštitu tih prava nije obezbijeđena druga sudska zaštita i

14)  da vrše i druge poslove određene zakonom.

Ovim zakonom ukinuti su okružni privredni sudovi, Viši privredni sud u Sarajevu i Upravni sud Bosne i Hercegovine, a njihove nadležnosti prenesene na više sudove.

Zakonom o sudovima Zeničko-dobojskog kantona („Službene novine Zeničko- dobojskog kantona“ broj 04/97), osnovan je Kantonalni sud u Zenici kao najviši sud ZDK. Zbog specifičnosti unutrašnje teritorijalne organizacije Federacije Bosne i Hercegovine, mijenja se i mjesna nadležnost ovog suda, tako da je Kantonalni sud u Zenici mjesno nadležan za područja općinskih sudova u Brezi, Kaknju, Maglaju, Olovu, Tešnju, Varešu, Visokom, Zavidovićima, Zenici i Žepču. Stvarna nadležnost u odnosu na Viši sud u Zenici, nije bitno promijenjena.

Ovim zakonom po prvi put je propisano da će sudije općinskih i Kantonalnog suda biti u službi do dobi od 70 godina, ukoliko ne podnesu ostavku ili ne budu smijenjene sa dužnosti.

Stvarna i mjesna nadležnost Kantonalnog suda u Zenici konačno je određena Zakonom o sudovima u Federaciji BiH („Službene novine Federacije BiH“ broj 38/05, 22/06, 63/10, 72/10, 07/13 i 51/14), pa su tako ovim zakonom za područje Zeničko-dobojskog kantona osnovani sljedeći općinski sudovi:

1)      Općinski sdu u Kaknju za područje općine Kakanj;

2)      Općinski sud u Tešnju za područje općina Tešanj, Usora i Doboj-Jug;

3)      Općinski sud u Visokom za područje općina Visoko, Vareš, Olovo i Breza. Općinski sud u Visokom ima odjeljenje van sjedišta suda u Olovu za područje općine Olovo;

4)      Općinski sud u Zavidovićima za područje općina Zavidovići i Maglaj. Općinski sud u Zavidovićima ima odjeljenje van sjedišta suda u Maglaju, za područje općine Maglaj;

5)      Općinski sud u Zenici za područje općine Zenica i

6)      Općinski sud u Žepču za područje općine Žepče.

Kantonalni sud u Zenici je mjesno nadležan za područja svih općinskih sudova u Kantonu.

Stvarna nadležnost kantonalnih sudova propisana je članom 28 Zakona o sudovima u Federaciji BiH. Shodno navedenom, Kantonalni sud u Zenici ima sljedeće nadležnosti:

1)      Prvostepena nadležnost:

a)      da sudi za krivična djela za koja je zakonom propisana kazna zatvora više od 10 godina ili dugotrajni zatvor, ako zakonom nije određena nadležnost drugog suda;

b)      da postupa u toku istrage i nakon podizanja optužnice u skladu sa zakonom;

c)      da sudi za krivična djela za koja je Sud Bosne i Hercegovine prenio nadležnost na kantonalne sudove i

d)      da odlučuje u svim upravnim sporovima, kao i zahtjevima za zaštitu sloboda i prava utvrđenih ustavom, ako su takve slobode i prava povrijeđeni konačnim pojedinačnim aktom ili radnjom službenog lica u organima uprave, odnosno odgovornog lica u preduzeću, ustanovi ili drugom pravnom licu kada za zaštitu tih prava nije osigurana druga sudska zaštita.

2)      Drugostepena nadležnost:

a)      da odlučuje o žalbama protiv odluka općinskih sudova;

b)      da odlučuje o žalbama izjavljenim na rješenja o prekršajima;

c)      da odlučuje o drugim redovnim i vanrednim pravnim lijekovima, ako je to određeno zakonom.

3)      Ostalo:

a)      da rješava o sukobu mjesne nadležnosti između općinskih sudova sa područja kantona;

b)      da odlučuje o prenosu mjesne nadležnosti sa jednog općinskog suda na drugi općinski sud na području kantona;

c)      da odlučuje o brisanju osude i prestanku mjera sigurnosti i pravnih posljedica osude na osnovu sudske odluke;

d)      da postupa po molbama za pomilovanje u skladu sa zakonom;

e)      da rješava o priznavanju odluka stranih sudova, stranih trgovačkih sudova i stranih arbitraža;

f)       da pruža međunarodnu pravnu pomoć u krivičnim predmetima i

g)      da obavlja druge poslove određene zakonom.

Prve sudije Kantonalnog suda u Zenici imenovane su 05.06.1997. godine. Za prvog predsjednika Kantonalnog suda u Zenici imenovan je sudija Redžib Begić, nakon njega sudija Zijada Alihodžić, potom je dužnost v.d. predsjednika suda obnašao sudija Hilmo Ahmetović, dok je aktuelna predsjednica suda, sudija Snježana Čolaković.

Stupanjem na snagu Zakona o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću Bosne i Hercegovine („Službeni glasnik BiH“ broj 25/04, 93/05 i 15/08), kojim je osnovano Visoko sudsko i tužilačko vijeće, imenovanja svih nosilaca pravosudnih funkcija stavljena su u nadležnost Vijeća.

Prema Odluci Visokog sudskog i tužilačkog vijeća  BiH od 16.12.2009. godine, za Kantonalni sud u Zenici je utvrđen broj od osamnaest redovnih sudija uključujući predsjednika suda i šest dodatnih sudija. Zeničko- dobojski kanton od polovine 2010. godine obezbjeđuje novčana sredstva za svih osamnaest redovnih sudija i dvoje dodatnih sudija.

Zgrada Kantonalnog suda u Zenici nalazi se u ulici Masarykova broj 50.

U sudu je trenutno uposleno 8 državnih službenika i 35 namještenika.

Šifra djelatnosti: 75.232

Registarski broj: 1103065924

Identifikacioni broj: 4218256890003

Ukupno: 61 zaposleni